ładowanie
Portal informacyjny Gminy Ząbkowice Śląskie
Mapa strony

Rekonstrukcja historyczna bitwy pod Ząbkowicami 1335 za nami

04.09.2012
W dniu 1.09.2012 r. na plantach zamkowych przy ruinach ząbkowickiego zamku powiało średniowieczem. W tym dniu odbyła się niecodzienna impreza rycerska, pierwsza tego typu w Ząbkowicach Ślaskich – „Rekonstrukcja historyczna bitwy o pod Ząbkowicami z 1335 r.”, która odbywała się w ramach corocznego „Weekendu z Frankensteinem”. Impreza była też jednym z elementów obchodów 725. lecia Ząbkowic Śląskich, która to rocznica przypada w bieżącym roku.

 

Rekonstrukcja była realizowana w ramach projektu pt.: „Dziedzictwo pogranicza polsko – czeskiego podstawą współpracy miast partnerskich”,  współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska-Rzeczpospolita Polska 2007-2013 oraz budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu Glacensis „Przekraczamy granice”.

Ciekawe jest tło historyczne, które poprzedziło tę właściwą bitwę z okresu  średniowiecza. Otóż w 1335 r. Księstwo Ziębickie rządzone przez księcia Bolka II ziębickiego zostało zaatakowane przez wojska czeskie pod dowództwem  margrabiego morawskiego Karola Luksemburczyka, późniejszego króla Czech i Cesarza Rzymskiego Narodu Niemieckiego rządzącego jako Karol IV. Stało się tak dlatego, że książę ziębicki 
sukcesywnie odmawiał złożenia hołdu lennego ze swojego księstwa królowi czeskiemu, chociaż znakomita część książąt śląskich już to wcześniej uczyniła. Był to okres, kiedy Ziemia Śląska przechodziła pod władanie Czech, a odbywało się to za czasów Kazimierza Wielkiego, który, chcąc się pozbyć pretensji czeskich do korony polskiej, oddał, chociaż nie bez walki, tę dzielnicę państwa Piastów Czechom. Jest to ważne wydarzenie historyczne, bowiem od tego momentu dziejów aż po 1945 r. znajdował się Śląsk poza Polską. Karol Luksemburski zlekceważył ziębickiego Piasta i wysłał przeciwko niemu zbyt małe siły, które udało się Bolkowi pokonać pod Ząbkowicami, biorąc przy okazji do niewoli 150 znacznych czeskich rycerzy. Pomimo, że wojna w 1335 roku ostatecznie zakończyła się pełnym zwycięstwem Piastowicza, już w następnym roku Bolko II dobrowolnie uznał się lennikiem władcy czeskiego. Tyle historia, którą w dniu 1.09.2012 r. usiłowali pokazać rekonstruktorzy z Polski i Czech. Ale zanim to nastąpiło, już w południe około 100 zbrojnych, wspomaganych przez muzykantów, kuglarzy, połykaczy ognia rzemieślników a nawet kata, wyruszyło do rynku, aby złożyć meldunek o gotowości do bitwy burmistrzowi miasta oraz zaprezentować się mieszkańcom Ząbkowic. Na czele pochodu jechał na koniu Karol Luksemburski, za nim  rycerstwo czeskie. Pochód wywołał wielkie zainteresowanie wśród mieszkańców Ząbkowic, niektórzy wprost sądzili, że przenieśliśmy się w czasy średniowiecza. Następnie oddziały przeszły ulicami miasta w kierunku zamku. Tam, od południa odbywał się jarmark średniowieczny, na którym mistrzowie różnych zawodów średniowiecznych prezentowali swoje rzemiosło. Dużą atrakcją był udział znanego nie tylko w Polsce, kata nyskiego - Jurko, działającego razem z inkwizytorem Waldemarem z Bolkowa, którzy w dowcipny i pełen polotu sposób zaprezentowali swoje rzemiosło, wciągając do wspólnej zabawy licznie zebraną publiczność. W międzyczasie prowadzony był turniej łuczniczy, w którym uczestniczyło 20 rywalizujących ze sobą łuczników. Turniej wygrał Rafał bez Ziemi z Bractwa Rycerskiego "Kuźnia". Walki rycerskie umilał zespół muzyki dawnej SEMIBREVIS z Kalisza, złożony z pięknych i młodych dam, śpiewających i grających na niespotykanych dzisiaj średniowiecznych instrumentach. Podobał się również pokaz średniowiecznego tańca dworskiego, prezentowany przez urocze damy z Kłodzkiego Bractwa Rycerskiego. W godzinach popołudniowych odbył najważniejszy obok bitwy element rekonstrukcji,  rycerski turniej bojowy na „miecze i tarcze”, który nie był inscenizacją i pokazywał autentyczną walkę rycerską. Zwycięzcą turnieju  został rycerz  Wiesław herbu Wilk z Chorągwi Piastów Śląskich z Oławy, który obok nobilitacji, otrzymał też piękny miecz, wykuty przez kowala na tę okoliczność. Wreszcie w godzinach popołudniowych, przy licznie zebranej publiczności, rycerstwo z Polski i Czech, przystąpiło do  zasadniczej części pokazu.  

Była to inscenizacja obrony ząbkowickiego zamku przez rycerstwo Księstwa Ziębickiego na czele z Bolkiem II, wspomaganego przez ząbkowickich mieszczan, przed najazdem rycerstwa czeskiego, dowodzonego przez królewicza Karola Luksemburskiego. Inscenizacja została przygotowana wedle scenariusza i w reżyserii Jerzego Organiściaka. Na początek wojska czeskie rozbiły obóz pod zamkiem i zażądały jego poddania. Bolko odrzucił zdecydowanie te warunki i wówczas Czesi przystąpili do oblężenia. Próba zdobycia zamku i jego obrona były najbardziej malowniczymi i ekscytującymi momentami rekonstrukcji. Atakujący używali do zdobycia zamku drabin bojowych, taranów, obrońcy lali z murów wrzątek, rzucali kamieniami, strzelały bombardy, były na murach zacięte pojedynki, tak jak byśmy oglądali autentyczną bitwę. Dramatyczna i zaciekła obrona zamku przyniosła zwycięstwo ziębiczanom, a Czesi zrezygnowali z dalszego oblężenia, zaproponowali podpisanie  układu pokojowego i wycofali się spod Ząbkowic. Inscenizację zakończył specjalny przywilej Bolka Ziębickiego dla mieszczan ząbkowickich, uznający ich dotychczasowe prawa. Inscenizacja została nagrodzona przez zebraną publiczność gromkimi brawami. Na zakończenie inscenizacji zespół LUMINIS z Ząbkowic zaprezentował ciekawy pokaz ogni. Najważniejszą rolę w tej imprezie odegrała Chorągiew Rycerska Księstwa Ziębickiego z Ziębic, pod dowództwem Komesa Krzysztofa, który wcielił się w postać Bolka II ziębickiego i na czele rycerstwa oraz mieszczan obronił ząbkowicki zamek. Bardzo malowniczo i profesjonalnie zaprezentowali się Czesi z Bractwa Rycerskiego zamku Vizynburk k. Cervenego Kostelca, z Robertem Bohuszem na czele, który wcielił się w postać Karola Luksemburskiego. W inscenizacji wzieło udział 7 bractw rycerskich:

Kłodzkie Bractwo Rycerskie
Księstwo Nyskie
Bractwo Rycerskie "Kuźnia" z Lewina Brzeskiego
Chorągiew Piastów Śląskich z Oławy
Chorągiew prywatna Von Reihl
Chorągiew Księstwa Ziębickiego
Czeskie Bractwo Rycerskie z zamku Vizynburk - 19 osób + 2 konie

Na zakończenie inscenizacji prowadzący imprezę - Jerzy Organiściak, zaprosił zebraną publiczność na kolejną rekonstrukcję historyczną w przyszłym roku. Może spotkamy się już wówczas w ruinach ząbkowickiego zamku, który na koniec roku zostanie w części zrewaloryzowany i być może udostępniony do zwiedzania.   

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska- Rzeczpospolita Polska 2007 -2013 oraz budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu Glacensis „Przekraczamy granice”

tekst: Jerzy Organiściak

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.